Sùi mào gà có biểu hiện đặc trưng là các tổn thương dạng u nhú lành tính ở cơ quan sinh dục, bẹn, mu, hậu môn, quanh hậu môn (1). Vì thế, khi mắc sùi mào gà từ các con đường lây nhiễm, dù là nam hay nữ, người bệnh có thể bị ảnh hướng lớn đến sức khỏe tinh thần, trở nên mệt mỏi, âu lo, mất tự tin (1).
Một trong những biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất của nhiễm HPV sinh dục là sùi mào gà (2). Sùi mào gà, hay còn gọi là bệnh mụn cơm ở hậu môn sinh dục, là bệnh lây truyền qua đường tình dục thường gặp, gây ra các tổn thương đặc trưng dạng nhú lành tính ở cơ quan sinh dục, bẹn, mu, hậu môn, quanh hậu môn (1). Tuy nhiên, các tổn thương tiền ung thư và ung thư bao gồm: chảy máu, loét, xâm lấn, có thể cùng tồn tại hoặc phát triển cùng các tổn thương sùi mào gà (1). Điều này gây khó khăn trong chẩn đoán bệnh lý khi các tổn thương ác tính này có thể bị chẩn đoán nhầm là sùi mào gà lành tính (1).
Bài viết này sẽ giải đáp câu hỏi "sùi mào gà lây qua đường nào" và các cách dự phòng bệnh sùi mào gà hiệu quả để cùng bảo vệ sức khỏe.
Về cơ bản, sùi mào gà là bệnh lý lây truyền qua đường tình dục khá phổ biến, còn thường gọi với cái tên là mụn cóc sinh dục. Đặc trưng của bệnh này là các tổn thương dạng u nhú lành tính ở cơ quan sinh dục, bẹn, mu, hậu môn, quanh hậu môn.
Theo đó, tổn thương sùi mào gà điển hình là các nốt sẩn nông, kích thước dao động từ 1 - 10 mm, có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc thành cụm. Hình thái tổn thương khá đa dạng, có thể xuất hiện các dạng như:
Bên cạnh đó, vị trí tổn thương sùi mào gà sẽ xuất hiện nhiều nơi trên cơ thể, tùy theo giới tính và hành vi như:
Sùi mào gà là bệnh lý có thể gặp ở cả nam và nữ (5)
(Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
Bệnh sùi mào gà là do vi rút Human papilloma (HPV) gây nên (1). Đây là loại vi rút gây u nhú ở người, lây truyền phổ biến qua đường tình dục và một số các con đường khác(1). Hiện nay, có hơn 200 týp HPV đã được xác định (3).
Thực tế, sùi mào gà gây ra bởi nhiều týp HPV, trong đó thường gặp nhất là týp 6 và týp 11 (chiếm 90% số trường hợp) (1). Một số týp HPV có nguy cơ gây loạn sản tế bào (tế bào phát triển bất thường) và ung thư như týp 16, 18, 31, 33, 35... (1).
Một trong những biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất của nhiễm HPV sinh dục là mụn cóc sinh dục (2). Nhiễm HPV cực kỳ phổ biến trên toàn thế giới (4). Hầu hết người trưởng thành có hoạt động tình dục đều có thể nhiễm HPV vào một thời điểm nào đó trong đời, mặc dù họ có thể không biết mình từng bị nhiễm (4).
Theo Trung tâm kiểm soát & phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ công bố vào năm 2020: uớc tính có khoảng 80% đến 90% người trưởng thành có hoạt động tình dục từng bị nhiễm HPV, trong đó lây sùi mào gà gặp ở cả nam và nữ với tỷ lệ bệnh nhân nữ lên đến 67% (5).
Mặc dù phần lớn các trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng và tự đào thải, nhưng việc nhiễm dai dẳng có thể dẫn đến các bệnh như mụn cóc sinh dục, tiền ung thư và ung thư liên quan như ung thư cổ tử cung, hậu môn ở cả nam và nữ (3).
HPV là nguyên nhân gây bệnh sùi mào gà (3) (Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
Bên cạnh vấn đề xuất hiện các tổn thương dạng nốt sẩn trên da, bệnh sùi mào gà thường không biểu hiện triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, một số trường hợp hiếm gặp có thể khiến người bệnh bị ngứa, rát hoặc đau nhẹ. Song song đó, ở nam giới và nữ giới cũng có thể xuất hiện các triệu trứng khác như:
Ở nữ giới, tình trạng có thể kèm theo khí hư bất thường nếu xảy ra đồng thời với viêm âm đạo.
Đối với nam giới, tổn thương trong niệu đạo đôi khi dẫn đến tiểu ra máu cuối dòng hoặc thay đổi dòng tiểu.
Ngoài ra, do cùng nguyên nhân lây nhiễm bởi HPV, người mắc sùi mào gà cũng có thể xuất hiện triệu chứng của các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
Về mặt ảnh hưởng, bệnh sùi mào gà không chỉ tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất mà còn tác động đến tâm lý người bệnh - với nhiều trường hợp mệt mỏi, lo lắng, sợ hãi, mất tự tin. Mặc dù tổn thương sùi mào gà thường lành tính, nhưng nếu nguyên nhân do nhiễm các týp HPV nguy cơ cao, bệnh lý này lại có thể đi kèm với các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư do HPV gây ra. Một số dấu hiệu của tổn thương nghi ngờ ác tính bao gồm tổn thương dễ chảy máu, loét dai dẳng hoặc có tính chất xâm lấn.
Bên cạnh các triệu chứng và các ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như tinh thần người bệnh, một loại biến chứng đáng lưu ý của sùi mào gà có thể kể đến như:
Tổn thương dạng Bowen: dạng tân sản biểu mô vùng hậu môn - sinh dục gây ra bởi HPV nguy cơ cao.
Sùi mào gà khổng lồ (u Buschke-Lowenstein): dạng biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, được xem như ung thư biểu mô tế bào vảy dạng nhú, gây ra bởi HPV týp 6 và 11.
Như đã đề cập, bệnh sùi mào gà phần lớn do vi rút gây u nhú ở người - HPV gây ra, nên chủ yếu lây truyền qua quan hệ tình dục (1,6). Vi rút này còn có thể lây nhiễm và gây ra sùi mào gà qua một số con đường như (1,7):
Quan hệ tình dục, qua đường âm đạo, hậu môn, hoặc miệng hay tiếp túc xúc sinh dục, tiếp xúc da kề da khi QHTD
Lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở (hiếm gặp)
Tự lây lan nếu bạn chạm vào vùng bị nhiễm trùng rồi chạm vào một bộ phận khác trên cơ thể.
Đáng lưu ý, khả năng lây truyền HPV cho bạn tình cao và có thể xảy ra ngay cả khi không có tiiệu chứng hay tổn thương sùi mào gà (1).
Sùi mào gà hay mụn cóc sinh dục sẽ không lây khi hôn, hoặc dùng chung đồ dùng như khăn tắm, dao kéo, ly tách (7).
Sùi mào gà do nhiễm HPV tuy là tổn thương lành tính, nhưng có thể tiến triển thành các tổn thương tiền ung thư và ung thư khi nhiễm HPV thuộc týp nguy cơ cao(1) (8).
Mục tiêu của việc điều trị là loại bỏ tổn thương do HPV gây ra, chứ không phải tiêu diệt hoàn toàn vi rút (1). Hiện chưa có phương pháp nào được đánh giá là tối ưu hoặc phù hợp cho tất cả bệnh nhân và mọi loại tổn thương (1). Các biện pháp điều trị hiện nay không thể loại bỏ hoàn toàn HPV khỏi cơ thể. Thời gian để cơ thể tự đào thải vi rút vẫn chưa được xác định rõ (1). Dù áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào, nguy cơ tái phát vẫn có thể xảy ra. (1)
Có. Quan hệ tình dục bằng miệng hoặc hậu môn với người nhiễm HPV có thể làm lây truyền vi rút, dẫn đến nhiễm HPV tại vùng miệng, họng, vòm họng hoặc hậu môn (1). Theo nghiên cứu của Viện Y tế quốc gia Mỹ, nhiễm HPV có thể nhanh chóng tiến triển thành các tổn thương sinh dục ngoài, với khoảng 25% trường hợp nhiễm HPV đã phát triển thành mụn cóc sinh dục trong vòng 8 tháng sau khi nhiễm. (9)
HPV không sống lâu ngoài cơ thể (thời gian tồn tại ngoài môi trường ngắn) (1). Tuy nhiên, HPV vẫn có thể lây truyền qua các vật dụng cá nhân, dụng cụ y tế, với người nhiễm HPV (1)
Phụ nữ mang thai có thể lây truyền HPV cho con trong quá trình sinh thường, mặc dù hiếm gặp và nó có thể gây ra các bệnh hiếm gặp như u nhú đường hô hấp tái phát ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ (1).
Không có phương pháp nào được coi là vượt trội và phù hợp cho tất cả các bệnh nhân cũng như tất cả các tổn thương (1). Các phương pháp điều trị với mục tiêu điều trị là loại bỏ tổn thương, không phải là tiêu diệt vi rút (1). Thời gian đào thải vi rút ra khỏi cơ thể chưa được biết rõ và tái phát có thể xảy ra ở tất cả các phương pháp. (1)
Có thể. Điều trị sùi mào gà chỉ loại bỏ tổn thương, không loại bỏ hoàn toàn HPV (1). Do đó, người đã nhiễm HPV, kể cả khi không có triệu chứng lâm sàng, vẫn có thể lây truyền cho người khác (1)
Trước các ảnh hưởng nghiệm trọng đến sức khỏe cũng như nguy cơ tổn thương ác tính và biến chứng do sùi mào gà bởi HPV gây ra, cũng như các bệnh lý liên quan , một số biện pháp dự phòng được khuyến nghị như:
Điều chỉnh hành vi, lối sống lành mạnh: quan hệ tình dục an toàn bằng cách sử dụng bao cao su. Tuy nhiên, việc sử dụng bao cao su có hiệu quả một phần do vi rút có thể lây tryyền qua các vùng da không được bao cao su che phủ (1).
Tiêm vắc xin HPV tại các cơ sở y tế
Khi điều trị bằng đốt điện, nên sử dụng kim đốt một lần để hạn chế lây lan sùi mào gà và các virus khác như HIV (1).
Với nam giới, theo một số nghiên cứu, việc cắt bao quy đầu tự nguyện có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HPV (10).
“Tập thể dục tăng cường sức đề kháng”
(Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
Với nhiều con đường lây truyền kể trên, bệnh sùi mào gà có thể lây nhiễm cho người khác ngay cả khi không có dấu hiệu rõ ràng khiến nhiều người bị ảnh hưởng đáng kể về mặt tâm lý (1). Chủ động dự phòng sùi mào gà và các bệnh lý do HPV gây ra chính là cách góp phần bảo vệ bản thân và những người thân yêu (3).
Hãy tham vấn với chuyên gia y tế hoặc tìm địa điểm tư vấn gần nhất ngay tại đây!
“Sùi mào gà lây qua đường nào? Sùi mào gà có chữa được không?”
(Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
Tài liệu tham khảo:
(1) Bộ Y tế. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sùi mào gà. Ban hành kèm theo Quyết định số 5185/QĐ-BYT ngày 09 tháng 11 năm 2021.https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-5185-QD-BYT-2021-huong-dan-chan-doan-va-dieu-tri-benh-Sui-mao-ga-494562.aspx
(2) Sendagorta-Cudós, Elena, Joaquín Burgos-Cibrián, and Manuel Rodríguez-Iglesias. "Genital infections due to the human papillomavirus." Enfermedades infecciosas y microbiologia clinica (English ed.) 37.5 (2019): 324-334.
(3) Centers for Disease Control and Prevention. Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases ("The Pink Book"), 14th ed., Centers for Disease Control and Prevention, 2021. https://www.cdc.gov/pinkbook/hcp/table-of-contents/index.html. Accessed 19 August 2024
(4) Centers for Disease Control and Prevention. "Chapter 11: Human Papillomavirus." Pink Book, Centers for Disease Control and Prevention, 23 Apr. 2024, https://www.cdc.gov/pinkbook/hcp/table-of-contents/chapter-11-human-papillomavirus.html. Accessed December 20, 2024
(5) Petca A, Borislavschi A, Zvanca ME, Petca RC, Sandru F, Dumitrascu MC. Non-sexual HPV transmission and role of vaccination for a better future (Review). Exp Ther Med. 2020;20(6):186.https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7579832/
(6) CDC, About Genital HPV Infection. CDC. Updated January 31, 2025. https://www.cdc.gov/sti/about/about-genital-hpv-infection.html
(7) “Genital Warts.” NHS Choices, NHS, www.nhs.uk/conditions/genital-warts/. Accessed 12 Aug. 2024.
Đang rời khỏi trang web hpv.vn
Bạn đang rời khỏi trang HPV.vn và chuyển sang một liên kết khác. Xin lưu ý rằng tất cả nội dung trên trang đích bạn đang chuyển sang không thuộc trách nhiệm hoặc sự chấp thuận của chúng tôi. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc hậu quả nào có thể phát sinh từ liên kết này.
Vui lòng đợi tải trang hoặc nhấpvào đây nếu bạn không muốn đợi.
Cảm ơn
Bạn đã lựa chọn thành công!
