Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ công bố vào năm 2025: ung thư vòm họng là một trong những loại ung thư vùng đầu & cổ phổ biến nhất (1). Ở giai đoạn đầu, bệnh thường tiến triển âm thầm, khó phát hiện sớm và dễ nhầm lẫn sang các bệnh khác (2). Mặc dù không có cách nào phòng chống đặc hiệu được căn bệnh này, nhưng việc duy trì một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học có thể phòng tránh và duy trì một sức khỏe tốt, theo khuyến cáo của Bộ Y tế Việt Nam. (3)
Ung thư vòm họng là căn bệnh nguy hiểm, với tỷ lệ mắc có xu hướng ngày càng tăng (4). Theo khuyến cáo của Bộ Y tế Việt Nam, việc duy trì một lối sống lành mạnh và chế độ dinh dưỡng hợp lý để có thể góp phần phòng bệnh và bảo vệ sức khoẻ một cách hiệu quả (3).
Theo báo cáo của GLOBOCAN 2022, Việt Nam ghi nhận 5.613 ca ung thư vòm họng mới và 3.453 trường hợp tử vong do căn bệnh này (4). Ung thư vòm họng thuộc nhóm các bệnh ung thư vùng đầu và cổ (1). Đặc biệt, tỷ lệ mắc và tử vong ở nam giới cao gấp khoảng 3 lần so với nữ giới, theo công bố của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ. (1)
Kiểm tra định kỳ sức khoẻ nam giới
( Hình ảnh chỉ mang tính chất minh hoạ)
Dấu hiệu nhận biết ung thư vòm họng
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ công bố năm 2025: ung thư vòm họng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi bao gồm cả trẻ em (5). Nguy cơ mắc ung thư vòm họng tăng dần theo thời gian, đặc biệt người trong độ tuổi từ 45 đến 59 có nguy cơ mắc bệnh cao nhất (5). Việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện tiên lượng cho người bệnh (6).
Nhức đầu lan tỏa là một trong những dấu hiệu ung thư vòm họng phổ biến (2)
(Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
Ở giai đoạn đầu, ung thư vòm họng thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn (2).
Các biểu hiện giai đoạn đầu bao gồm (6):
Nhức đầu: lan tỏa, âm ỉ, thường ở một bên.
Ù tai: Đa số một bên, ù như tiếng ve kêu.
Ngạt mũi một bên: lúc nặng lúc nhẹ, đôi khi xì ra máu mũi.
Các triệu chứng ở giai đoạn muộn bao gồm (6):
Nhức đầu liên tục có lúc dữ dội, có điểm đau khu trú.
Ù tai tăng, nghe kém, giảm thính lực, có thể điếc.
Ngạt mũi liên tục, kèm chảy máu mũi, không đáp ứng với điều trị thông thường.
Triệu chứng mắt: do u chèn ép, tổn thương thần kinh chi phối vận động của nhãn cầu: lác, nhìn đôi, sụp mi, giảm hoặc mất thị lực
Nguyên nhân gây ra Ung thư vòm họng
Các yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến ung thư vòm họng bao gồm (7):
1. Yếu tố sinh hoạt:
Hút thuốc lá: thuốc lá có chứa các chất độc hại như Benzen, hydrocarbon, asen, nicotin... làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng
Uống rượu bia: Tiêu thụ rượu bia và thức uống có cồn làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng.
Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống chứa nhiều thịt và cá muối.
2. Yếu tố di truyền: Những người có người thân trực hệ (như cha mẹ) đã từng mắc bệnh, có nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao hơn.
3. Tiếp xúc với vi rút Epstein-Barr (EBV): một loại vi rút phổ biến được coi là tác nhân chính gây ra ung thư vòm họng
4. Vi rút gây u nhú ở người – HPV: Hầu hết các trường hợp nhiễm HPV thường không có triệu chứng và không gây ra các bệnh lý lâm sàng (8). Nhưng việc nhiễm dai dẳng có thể gây ra các bệnh lý như mụn cóc sinh dục, tiền ung thư và ung thư liên quan bao gồm cả ung thư cổ tử cung và ung thư vòm họng (9). Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, một số nghiên cứu cho thấy các týp HPV nguy cơ cao có thể liên quan đến một số các ca ung thư vòm họng ở những người trẻ tuổi dù họ không có tiền sử hút thuốc (7)
Ung thư vòm họng có liên quan đến HPV – một loại vi rút gây u nhú ở người" (9)
(Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
1. Tránh hút thuốc lá và tiêu thụ rượu bia (10)
Thuốc lá và rượu đều là những yếu tố có liên quan rõ ràng đến nhiều loại ung thư và vấn đề sức khỏe khác. Nếu bạn lo lắng về nguy cơ mắc ung thư vòm họng, việc hạn chế hoặc tránh xa thuốc lá và rượu có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
Thực tế, việc hạn chế sử dụng không chỉ tốt cho sức khỏe vòm họng mà còn mang lại nhiều lợi ích khác cho cơ thể.
Tránh hút thuốc lá để ngăn ngừa ung thư vòm họng (10)
(hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
2. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh (7)
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn giàu chất xơ, các loại hạt, đậu, trái cây và rau củ, hạn chế sử dụng các thức ăn muối ( cá muối, thịt muối, dưa muối, cà muối...), có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư vòm họng.
3. Tập thể dục đều đặn (11)
Ngoài việc tránh sử dụng thuốc lá, duy trì cân nặng khỏe mạnh, giữ thói quen hoạt động thể chất đều đặn và ăn uống lành mạnh, những yếu tố này có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư hoặc tử vong do ung thư.
4. Thực hiện kiểm tra sức khoẻ định kỳ (12)
Thực tế là hiện tại chưa có xét nghiệm đơn giản hay xét nghiệm máu nào giúp phát hiện sớm ung thư vòm họng. Tuy nhiên, việc khám sức khỏe định kỳ và thăm khám bác sĩ vẫn rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe tổng thể. Trong các lần kiểm tra, bác sĩ sẽ kiểm tra vùng họng, miệng và mũi.
Phòng ngừa ung thư vòm họng nên có sự kết hợp của nhiều biện pháp khoa học và lối sống lành mạnh. Bằng cách thực hiện các phương pháp trên, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Bệnh có thể chữa dứt điểm nếu phát hiện sớm, điều trị đúng và kịp thời (2). Ngoài ra, việc phát hiện ung thư sớm giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính do bệnh gây ra (13)
Tìm địa điểm tư vấn và tham vấn với chuyên gia y tế ngay hôm nay!
Tài liệu tham khảo:
(1) PubMed- NIH: Nasopharyngeal Cancer Incidence and Mortality in 185 Countries in 2020 and the Projected Burden in 2040: Population-Based Global Epidemiological Profiling. Sep 2023
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37728964/
(2) Ministry of Health Vietnam. Dấu Hiệu Của Ung Thư Vòm Họng. https://moh.gov.vn/chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia/-/asset_publisher/7ng11fEWgASC/content/dau-hieu-cua-ung-thu-vom-hong?inheritRedirect=false. Truy cập tháng 5.2025
(3) Ministry of Health Vietnam. Cách Phòng Ngừa Bệnh Ung Thư Vòm Họng.
https://moh.gov.vn/chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia/-/asset_publisher/7ng11fEWgASC/content/cach-phong-ngua-benh-ung-thu-vom-hong?inheritRedirect=false Truy cập tháng 5.2025
(4) WHO. GLOBOCAN 2020: Vietnam Fact Sheet.
https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/populations/704-viet-nam-fact-sheet.pdf. Truy cập tháng 5.2025
(5) American Cancer Society. Nasopharyngeal Cancer: Key Statistics. https://www.cancer.org/cancer/types/nasopharyngeal-cancer/about/key-statistics.html . Truy cập tháng 3.2025
(6) Ministry of Health Vietnam. Hướng Dẫn Chẩn Đoán và Điều Trị Một Số Bệnh Ung Bướu https://admin.medinet.gov.vn//data/soytehcm/soytehcm/attachments/2020_5/huong_dan_chan_doan_va_dieu_tri_mot_so_benh_ung_buou_295202011.pdf. Truy cập tháng 3.2025
(7) American Cancer Society. Nasopharyngeal Cancer: Risk Factors. https://www.cancer.org/cancer/types/nasopharyngeal-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html . Truy cập tháng 3.2025
(8) CDC. Human Papillomavirus. Updated Aug 2021. https://www.cdc.gov/pinkbook/hcp/table-of-contents/chapter-11-human-papillomavirus.html
(9) Centers for Disease Control and Prevention. Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases ("The Pink Book"), 14th ed., Centers for Disease Control and Prevention, 2021. https://www.cdc.gov/pinkbook/hcp/table-of-contents/index.html. Truy cập 19/8/2024 August.
.
(10) American Cancer Society. Can Nasopharyngeal Cancer Be Prevented? https://www.cancer.org/cancer/types/nasopharyngeal-cancer/causes-risks-prevention/prevention.html. Truy cập tháng 3.2025.
(11) American Cancer Society. Guideline for Diet and Physical Activity for Cancer Prevention https://www.cancer.org/cancer/risk-prevention/diet-physical-activity/acs-guidelines-nutrition-physical-activity-cancer-prevention.html
(12) American Cancer Society. Can Nasopharyngeal Cancer Be Found Early? https://www.cancer.org/cancer/types/nasopharyngeal-cancer/detection-diagnosis-staging/detection.html#:~:text=,looked%20at%20during%20these%20visits . Truy cập tháng 5.2025
(13) World Health Organization (WHO). Early Cancer Diagnosis Saves Lives, Cuts Treatment Costs. https://www.who.int/news/item/03-02-2017-early-cancer-diagnosis-saves-lives-cuts-treatment-costs#:~:text=,treat%20and%20cure%20cancer%20patients. Truy cập tháng 5.2025
Đang rời khỏi trang web hpv.vn
Bạn đang rời khỏi trang HPV.vn và chuyển sang một liên kết khác. Xin lưu ý rằng tất cả nội dung trên trang đích bạn đang chuyển sang không thuộc trách nhiệm hoặc sự chấp thuận của chúng tôi. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc hậu quả nào có thể phát sinh từ liên kết này.
Vui lòng đợi tải trang hoặc nhấpvào đây nếu bạn không muốn đợi.
Cảm ơn
Bạn đã lựa chọn thành công!
