Xét nghiệm HPV là phương pháp giúp phát hiện tình trạng nhiễm các týp HPV nguy cơ cao – tác nhân có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung (2). Điều đó không có nghĩa là các ung thư khác liên quan đến HPV đều được khuyến cáo xét nghiệm sàng lọc, theo công bố của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ. (3)
Ngoài UTCTC, hiện chưa có khuyến cáo sàng lọc thường quy cho các ung thư khác gây ra do HPV (như ung thư hậu môn, âm hộ, âm đạo, các ung thư liên quan đến HPV ở nam giới) (3)
Hiện nay một số xét nghiệm chẩn đoán có thể phát hiện các týp HPV nguy cơ cao sinh ung thư, chúng có thể được sử dụng trong lâm sàng như là phương pháp sàng lọc đầu tay đơn lẻ hoặc phối hợp với phương pháp khác. Xét nghiệm HPV có độ nhạy cao và giá trị dự báo âm tính cao (4)
Trước tiên, HPV hay Human Papillomavirus, là một loại vi rút gây u nhú ở người ,phổ biến lây truyền qua đường tinh dục (1). Hầu hết những người có quan hệ tình dục đều sẽ bị nhiễm HPV vào một thời điểm nào đó trong đời. (1)
Mặc dù hầu hết các trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng và tự đào thải, nhưng nhiễm HPV dai dẳng có thể tiến triển thành các bệnh lý, tiền ung thư hoặc ung thư liên quan (5). HPV là nguyên nhân gây ra hầu hết các ca ung thư cổ tử cung, vi rút này còn gây ra các ung thư nguy hiểm khác như một số loại ung thư ở âm đạo, âm hộ, hậu môn. (6)
Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến nhất liên quan đến HPV ở phụ nữ. (6)
“Xét nghiệm HPV giúp sàng lọc vi rút có thể gây ung thư cổ tử cung” (2)
(Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
Một số týp HPV dẫn đến các bệnh lý như mụn cóc sinh dục (5). Chúng tuy không quá nguy hiểm nhưng sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến người bệnh (mất thời gian khám và điều trị, cũng như ảnh hưởng tâm lý)
Theo Quyết định 3792/QĐ-BYT năm 2024 về Tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn dự phòng và kiểm soát ung thư cổ tử cung” do Bộ Y tế ban hành, các kỹ thuật xét nghiệm sàng lọc bao gồm:
Hiện nay một số xét nghiệm chẩn đoán có thể phát hiện các týp HPV nguy cơ cao sinh ung thư, chúng có thể được sử dụng trong lâm sàng như là phương pháp sàng lọc đầu tay đơn lẻ hoặc phối hợp với phương pháp khác. Xét nghiệm HPV có độ nhạy cao và giá trị dự báo âm tính cao. Nếu xét nghiệm HPV âm tính, nguy cơ hình thành CIN3 (dị sản nặng - Tổn thương ở toàn bộ lớp biểu mô cổ tử cung) trong vòng 5 năm sau đó là rất thấp. Các kỹ thuật xét nghiệm HPV nguy cơ cao bao gồm: kỹ thuật PCR/ Realtime-PCR hoặc khuếch đại tín hiệu, trong đó có:
Xét nghiệm định tính: cho kết quả âm tính hoặc dương tính với ít nhất một trong 14 týp HPV nguy cơ cao.
Kỹ thuật xét nghiệm HPV DNA định týp phân tầng nguy cơ: cung cấp kết quả về nhiễm tối thiểu các týp HPV 16, HPV 18 +/- 12 týp nguy cơ cao, có thể sử dụng để xét nghiệm đầu tay đơn lẻ hoặc phối hợp với tế bào cổ tử cung/VIA.
Xét nghiệm HPV mRNA nguy cơ cao: có độ nhạy và độ đặc hiệu tương đương xét nghiệm DNA trong chẩn đoán CIN2+ và CIN3+ (dị sản vừa & nặng: cấp độ tế bào bất thường trong cổ tử cung, có nguy cơ tiến triển thành ung thư)
Hiện nay ung thư cổ tử cung là loại ung thư duy nhất do HPV gây ra có sẵn các xét nghiệm sàng lọc (1). Ngoài ra, theo Trung tâm kiểm soát & phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ công bố vào năm 2022: hiện vẫn chưa có phương pháp tầm soát ung thư do HPV gây ra ở nam giới. (7)
“Xét nghiệm HPV có độ nhạy cao và giá trị dự báo âm tính cao” (4)
(Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
Hiện tại vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu đối với HPV (8). Việc dự phòng HPV thông qua thay đổi hành vi, lối sống lành mạnh, tiêm vắc xin HPV, tầm soát định kỳ sàng lọc ung thư cổ tử cung ở phụ nữ trong độ tuổi khuyến cáo từ 21-65 tuổi nên được thực hiện nhằm hạn chế các nguy cơ rủi ro trước HPV và các bệnh lý liên quan với mức chi phí tiết kiệm. Theo đó chi phí tầm soát UTCTC vào khoảng 1.000.000 đến 1.500.000 đồng theo đơn giá Bệnh viện Hùng Vương (4)(9).
Trong khi đó, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), chi phí điều trị ung thư cổ tử cung trong năm đầu tiên sau chẩn đoán có thể lên đến 58.700 USD, và chi phí điều trị giai đoạn cuối có thể lên đến 97.000 USD (10). Những khoản đầu tư cho dự phòng và tầm soát ít tốn kém hơn rất nhiều so với chi phí điều trị các bệnh ung thư liên quan đến HPV – đồng thời giúp giảm thiểu gánh nặng tâm lý khi đối mặt với bệnh. (11)
Để dự phòng HPV và các bệnh lý liên quan , các biện pháp được khuyến cáo bao gồm:
Thay đổi hành vi, lối sống:
Không hút thuốc lá, tăng cường chế độ ăn uống lành mạnh giàu trái cây và rau quả, duy trì cân nặng hợp lý và vận động thể lực thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung (4).
Quan hệ tình dục an toàn, tránh hoặc làm giảm các yếu tố nguy cơ khác như lập gia đình quá sớm, có con sớm (4)
Tiêm vắc xin HPV tại các cơ sở y tế (4)
Tầm soát UTCTC (định kỳ cho phụ nữ từ 21-65 tuổi, đã có quan hệ tình dục, theo hướng dẫn của chuyên gia y tế. (4)
Tham vấn các chuyên gia Y tế để phát hiện các trường hợp ung thư xâm lấn ở giai đoạn sớm và có biện pháp điều trị phù hợp (4)
Thông qua việc chủ động thực hiện các biện pháp dự phòng trên, bạn có thể nâng cao khả năng bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng một cách hiệu quả.
“tầm soát định kỳ sàng lọc ung thư cổ tử cung ở phụ nữ trong độ tuổi khuyến cáo từ 21 tuổi” (4)
(Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)
Thực tế, ngoài ung thư cổ tử cung, chưa có phương pháp tầm soát nào được khuyến cáo đối với ung thư liên quan đến HPV (1). Các phương pháp điều trị ung thư do HPV gây ra (bao gồm cả ung thư cổ tử cung) sẽ hiệu quả hơn nếu được chuẩn đoán sớm (1), các biện pháp dự phòng như thay đổi lối sống, quan hệ tình dục lành mạnh, tầm soát định kỳ ung thư cổ tử cung và chủ động tiêm phòng HPV sẽ góp phần giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan. (4)
Đừng chờ đến khi quá muộn! Hãy chủ động phòng vệ HPV và tầm soát định kỳ đối với nữ giới trong độ tuổi khuyến cáo và liên hệ bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường. Tham khảo thêm các địa điểm tư vấn gần nhất hoặc các tham vấn chuyên gia y tế ngay hôm nay!
Nội dung này được phối hợp biên soạn bởi Hội Y học Dự phòng Việt Nam và MSD, kiểm nhận bởi Hội Y học Dự phòng Việt Nam và MSD tài trợ cho mục tiêu giáo dục.
Tài liệu tham khảo:
1) World Health Organization. Human Papillomavirus (HPV) and Cervical Cancer. 5 Mar. 2024, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detai5l/human-papilloma-virus-and-cancer. Accessed 29 May 2025.
2) MedlinePlus. Human Papillomavirus (HPV) Test. https://medlineplus.gov/lab-tests/human-papillomavirus-hpv-test/. Accessed May 2025
(3) CDC. Preventing HPV – Associated Cancers https://www.cdc.gov/cancer/hpv/preventing-hpv-associated-cancers.html
(4) Bộ Y tế Việt Nam. Hướng dẫn dự phòng và kiểm soát ung thư cổ tử cung. Quyết định số 3792/QĐ-BYT. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-3792-QD-BYT-2024-tai-lieu-chuyen-mon-Huong-dan-du-phong-ung-thu-co-tu-cung-635871.aspx
(5) Centers for Disease Control and Prevention. Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases ("The Pink Book"), 14th ed., Centers for Disease Control and Prevention, 2021. https://www.cdc.gov/pinkbook/hcp/table-of-contents/index.html. Accessed 19 August 2024
(6) Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Cancers Associated with Human Papillomavirus. https://www.cdc.gov/united-states-cancer-statistics/publications/hpv-associated-cancers.html. Accessed May 2025.
(7) CDC. Cancers Caused by HPV. Updated Feb 2022. https://www.cdc.gov/hpv/parents/cancer.html
(8) CDC. Genital HPV Infection – Basic Fact Sheet. Updated Apr, 2022.
Genital HPV Infection – Basic Fact Sheet | National Prevention Information Network
(9) Phương pháp và quy trình tầm soát ung thư cổ tử cung tại bệnh viện Hùng Vương
10) Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Health and Economic Benefits of Cervical Cancer Interventions. https://www.cdc.gov/nccdphp/priorities/cervical-cancer.html. Accessed May 2025.
(11) Arrossi, S., Almonte, M., Herrero, R., Gago, J., Antelo, V. S., Szwarc, L., ... & Wiesner, C. (2020). Psycho-social impact of positive human papillomavirus testing in Jujuy, Argentina results from the Psycho-Estampa study. Preventive medicine reports, 18, 101070.
Đang rời khỏi trang web hpv.vn
Bạn đang rời khỏi trang HPV.vn và chuyển sang một liên kết khác. Xin lưu ý rằng tất cả nội dung trên trang đích bạn đang chuyển sang không thuộc trách nhiệm hoặc sự chấp thuận của chúng tôi. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc hậu quả nào có thể phát sinh từ liên kết này.
Vui lòng đợi tải trang hoặc nhấpvào đây nếu bạn không muốn đợi.
Cảm ơn
Bạn đã lựa chọn thành công!
