Khi con gái bước vào độ tuổi thanh thiếu niên, danh sách những điều cần làm của mẹ tiếp tục dài thêm khi bắt đầu cùng con định hướng nghề nghiệp tương lai… Chuẩn bị nhiều là thế nhưng liệu mẹ đã biết đâu là 3 điều quan trọng không thể bỏ qua để góp phần xây dựng nền tảng vững chắc cho con ngay từ hôm nay chưa?
Cùng con khám phá và phát triển thế mạnh bản thân
Từ lúc còn bé xíu, cách chơi đùa, khả năng tiếp nhận thông tin, tương tác với mọi người xung quanh đã phần nào phản ánh cá tính của cô "công chúa nhỏ". Dù những biểu hiện đầu đời này đôi khi chỉ mang tính tương đối nhưng nhờ đó mẹ có thêm cơ sở để tạo điều kiện cho con có cơ hội tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm, phát huy điểm mạnh, cải thiện điểm yếu.
(Ảnh minh hoạ)
Bước vào tuổi teen, cô con gái bé bỏng năm nào sẽ bắt đầu bộc lộ sở thích, năng khiếu rõ nét hơn. Nhiều "cô nàng" thậm chí có thể chủ động từ chối những hoạt động được người lớn sắp xếp sẵn nhưng không hợp sở thích. Đừng vội lo lắng hay trách mắng con mẹ nhé, bởi khả năng tự nhìn nhận bản thân, biết được mình đam mê điều gì có thể được xem là "chìa khóa" quan trọng để con chọn đúng ngành nghề đấy!
Khai mở tư duy phát triển của con mỗi ngày
Không thể phủ nhận tư duy có vai trò quan trọng, chi phối hành động, cách giải quyết vấn đề hàng ngày và thậm chí là quyết định thành bại của mỗi người. Vì thế, thay vì đưa con vào "tư duy cố định" bằng cách dọn sẵn đường, vẽ sẵn hướng, mẹ nên đồng hành để dẫn dắt cô con gái nhỏ rèn luyện tư duy phát triển, khám phá tiềm năng và tin tưởng bản thân có thể từng ngày tiến bộ.
(Ảnh minh hoạ)
Mỗi khi con vụng về làm sai, đạt điểm số chưa như ý… mẹ có thể động viên để tiếp thêm động lực cho con cố gắng làm tốt hơn ở các lần tiếp theo. Về lâu về dài, con sẽ bắt đầu tin tưởng hơn vào năng lực mình đang có và không ngừng trau dồi theo hướng tốt lên mỗi ngày. Trên con đường thực hiện ước mơ, khi gặp khó khăn, với tư duy phát triển, cô "công chúa" của gia đình có thể mạnh mẽ xem đó là thử thách và cố gắng vượt qua để bản thân có thêm một bước phát triển mới.
Chăm sóc sức khỏe đúng "thời gian vàng"
Những căn bệnh gây hậu quả khôn lường, đe doạ sức khoẻ sinh sản nữ giới luôn có nguy cơ ập đến bất cứ lúc nào. Một trong những "ẩn hoạ" nguy hiểm nhưng mẹ thường ít đề phòng chính là vi rút HPV, một loại vi rút gây u nhú ở người. HPV là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý đường sinh dục như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư âm đạo, mụn cóc sinh dục…
Không ít mẹ nghĩ HPV chỉ "tấn công" khi con đã quan hệ tình dục và "bé con" của mình vẫn còn quá nhỏ để được giáo dục các kiến thức liên quan đến vi rút này. Tuy nhiên bên cạnh quan hệ tình dục, xung quanh con vẫn tiềm tàng nhiều nguy cơ khác có thể lây truyền vi rút HPV. Tiếp xúc vật bị nhiễm HPV tại vùng niêm mạc sinh dục (dùng chung khăn, đồ lót của mẹ/chị đã nhiễm HPV…), tự nhiễm vi rút do vệ sinh sinh dục kém hoặc đôi khi lây từ mẹ sang con lúc sinh... (1) đều là những con đường lây truyền mẹ cần hết sức lưu ý. Nghiên cứu cho thấy, trong số 474 trẻ em gái tuổi vị thành niên dù khai báo chưa có quan hệ tình dục, có đến 8,4% có kết quả xét nghiệm cho thấy bị nhiễm HPV (2) .
Sự chủ quan của mẹ với vi rút HPV có thể khiến con gái đứng trước nguy cơ mắc những căn bệnh đe doạ sức khoẻ, sự nghiệp và cả hạnh phúc gia đình trong tương lai, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Ở Việt Nam, ước tính có đến 4.177 trường hợp ung thư cổ tử cung mới được chẩn đoán hằng năm và khoảng 2.420 ca tử vong do ung thư này vào năm 2018 (3) .
Kể cả khi các bé gái không bị lây nhiễm HPV khi còn ở lứa tuổi thiếu niên, việc bảo vệ con bằng việc tiêm vắc xin phòng HPV cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng vì tiêm phòng sớm sẽ mang lại lợi ích cao nhất trong việc dự phòng các bệnh ung thư sinh dục, đặc biệt là ung thư cổ tử cung so với khi tiêm muộn hơn.
Ngay hôm nay, mẹ có thể bảo vệ con gái bằng cách đưa con đi tiêm vắc xin phòng HPV để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung và các bệnh liên quan đến vi rút HPV.
(Ảnh minh hoạ)
Tại Việt Nam, vắc xin phòng HPV được chỉ định tiêm cho bé gái, phụ nữ trong "thời gian vàng" từ 9 đến 14 tuổi. Vắc xin có thể phòng ngừa được 70% các chủng HPV có nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung và cả các chủng HPV khác gây mụn cóc sinh dục. Tính đến nay, vắc xin phòng HPV đã được 100 nước trên thế giới như Mỹ, Canada, Úc… đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia (5).
Song song với việc đưa con tiêm vắc xin phòng HPV, mẹ cũng nên chủ động cùng con tìm hiểu những kiến thức về HPV cũng như hướng dẫn con cách giữ vệ sinh bộ phận sinh dục tốt. Khi con trưởng thành, mẹ có thể tiếp tục là một "người bạn lớn" để chia sẻ kinh nghiệm và khuyến khích con thường xuyên thăm khám phụ khoa, tầm soát ung thư cổ tử cung định kì, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh lý nguy hiểm này.
Để đảm bảo xây dựng nền tảng vững chắc, tương lai như ý, nếu chỉ chuẩn bị về vật chất thôi chưa đủ mà còn cần rất nhiều tình yêu thương, quan tâm đồng hành và bảo vệ toàn diện cho sức khoẻ của cô con gái nhỏ. Đặc biệt, nếu mẹ đã nhìn thấy trước được hậu quả từ những căn bệnh do vi rút HPV gây ra thì còn chần chừ gì mà vẫn chưa đưa con gái đi tiêm ngừa ngay hôm nay?
*Bài viết nằm trong chương trình truyền thông cộng đồng của Hội Y học Dự phòng Việt Nam, được tài trợ bởi MSD vì mục đích giáo dục. VN-HPV-00252 27122022
Tài liệu tham khảo:
1/ Braaten KP et al.Human Papillomavirus (HPV), HPV-Related Disease, and the HPV Vaccine, Rev Obstet Gynecol. 2008;1:2–10
2/ Catherine F. Houlihan et.al, Prevalence of Human Papillomavirus in Adolescent Girls Before Reported Sexual Debut, The Journal of Infectious Diseases, 2014, 210:837–45
3/ HPV information centre, Human Papillomavirus and Related Diseases report, Vietnam, 17th Jun 2019
4/ Ferris DG, Samakoses R, Block SL, et al. 4-Valent Human Papillomavirus (4vHPV) Vaccine in Preadolescents and Adolescents After 10 Years. Pediatrics. 2017;140(6): e20163947
5/ https://www.who.int/news/item/31-10-2019-major-milestone-reached-as-100-countries-have-introduced-hpv-vaccine-into-national-schedule (truy cập 20/11/2020)
